Dende a Rede contra a minaría destrutiva na Galiza, ContraMINAcción, denunciamos a visita realizada por alumnos e alumnas do CEIP de Arzúa ás instalacións da mina de Touro e O Pino para adoutrinalos nas supostas bondades dunhas actividades extractivas que seguen a provocar a contaminación do sistema fluvial do Ulla por metais pesados e proxecta destruír aldeas enteiras e o medio de vida das familias labregas da zona.
CEIP de Arzúa
A visita do alumnado arzuán foi argallada pola ex-coordinadora do Partido Popular en Arzúa, Leyre Aldasoro, tal e como se relata no blogue Xuntas e xuntos medramos, onde dan as grazas “…a Leyre, a armadanzas desta actividade!!!!”.
E é que Aldasoro hoxe traballa como responsable de administración de Cobre San Rafael, filial de Atalaya Minning, a multinacional que pretende reabrir a mina de cobre de Touro – O Pino. E iso sen ter ningún tipo de formación ou experiencia relacionada coa actividade mineira.
Vimos de enviar unha carta ao claustro do colexio de Arzúa, para alertar do carácter publicitario da actividade realizada, así como da parcialidade e mesmo falsidade da información que por parte da empresa se achega ao alumnado.
Texto da carta enviada dende ContraMINAcción ao claustro do CEIP de Arzúa:
“Somos o colectivo Contraminacción, Rede contra a Minaría Destrutiva na Galiza. Dirixímonos a vostedes con motivo da recente excursión que o CEIP Arzúa realizou con algúns dos seus alumnos á mina de Touro, logo de ver unha crónica da mesma no blog xuntasexuntosmedramos.blogspot.com.
Somos conscientes de que, durante a visita ás instalacións da antiga explotación, os encargados da mesma tratarían de amosarlle aos cativos o lado amable da súa actividade e os, según eles, múltiples beneficios da minería “moderna”. Seguramente tentaron convencelos de que o seu labor é moi positivo para a zona e que son a única esperanza para unha comarca en decadencia, como teñen dito que é a nosa. Por eso consideramos que é necesario coñecer a realidade da mina de Touro, a que Cobre San Rafael non lles amosa aos nenos, tanto a pegada que a anterior explotación deixou como o proxecto que actualmente está en tramitación na Xunta de Galicia.
A actividade de extracción de cobre cesou en Touro a finais dos anos oitenta, e desde entonces aínda estamos soportando os pasivos ambientais provocados pola mesma, máis aínda se cabe desde que chegara a actual concesionaria, cos ríos da contorna da mina mortos pola contaminación, os terreos da explotación sen restaurar e cun grave problema de constantes episodios de insoportables cheiros provintes da planta de tratamento de lodos cos que din que restauran os solos, pero que na realidade non son máis que un negocio moi lucrativo baseado no amoremento de residuos de todo tipo, presuntamente non todos dentro da legalidade.
Con todo, a empresa Cobre San Rafael, actual concesionaria, pretende extraer de novo cobre a ceo aberto, sobre un terreo aínda maior que o da vez anterior, a meirande parte do cal constitúe a base territorial de explotacións agrarias dos concellos de Touro e O Pino que, como saberán, supoñen o motor económico da comarca de Arzúa, xunto co Camiño de Santiago, que tamén se vería afectado pola actividade mineira ao seu paso polo concello do Pino, especialmente na etapa que comeza en Arca.
Se á comarca en xeral lle afecta este proxecto, á veciñanza da aldea de Arinteiro, en Loxo (Touro), a vida nas súas casas resultaríalles imposible de chegar a abrir a mina, pois Cobre San Rafael pretende deixar o lugar encaixonado entre unha entulleira de máis de 80 metros de altura, por un lado, e unha balsa de lodos con capacidade total de 69 millóns de toneladas e un muro perimetral de contención de 3 kilómetros de lonxitude e 55 metros de alto polo outro, a menos de 200 metros do núcleo de poboación. O risco de falla dos muros da balsa sería extremo e permanente, podendo chegar a causar unha catástrofe tres veces maior que a ocurrida en Brumadinho (Brasil) en xaneiro deste ano, onde morreron 250 persoas. Ademáis, se a presa de lodos chegase a rachar, en poucas horas todo o vertido contaminante tería chegado á Ría de Arousa, o que suporía un dano irreparable e irreversible para o sector produtivo do mar e para os 150000 habitantes dos 13 concellos que beben do río Ulla.
Por se esto fora pouco, tamén van deixar enterrados baixo as entulleiras e a balsa uns 20 mananciais e 5 depósitos de auga que dan servicio tanto á veciñanza como ás granxas da zona, ademáis de destruir máis de 340 hectáreas de masa forestal e 150 de cultivos vexetais.
Poderiámonos extender moito narrando as múltiples eivas do proxecto e as irresponsabilidades das últimas décadas tanto por parte das empresas situadas no terreos da antiga explotación como dos gobernos locais e autonómico, pero as mencionadas son suficientes para ter unha idea clara da situación que se vive na comarca actualmente, que agora se ve máis manchada aínda se cabe coa labor de enxeñería social que está a levar a cabo Cobre San Rafael con actos deste tipo, así como coa subvención de entidades deportivas ou a financiación de determinados eventos levados a cabo por colectivos da zona. É por eso que desde Contraminacción nos gustaría invitalos a facer unha reflexión profunda sobre as consecuencias que para a comunidade social poderían traer este tipo de actos promovidos pola mineira, sobre todo tendo en conta que se trata dun centro de ensino público e que os menores son un colectivo especialmente vulnerable.
Sen máis, despedímonos agardando que a comunidade escolar, así como as nais e pais dos alumnos e alumnas, entendan e compartan a preocupación polo perigo que suporía para a nosa contorna un proxecto destas características que, de chegar a executarse, deixaría unha herdanza envelenada para eses mesmos nenos que hai uns días visitaron a mina de Touro. Por ese motivo nos gustaría enviarlles un convite a reunirnos con vostedes para poder profundizar sobre todo este asunto, así como tamén lles propoñemos realizar cos cativos algunha das actividades que a Fundación Montescola e o Centro de Saberes para a Sustentabilidade están levando a cabo mediante o programa “A mina contamina”, unha iniciativa de sensibilización social sobre os conflictos e impactos ambientais e socioeconómicos asociados ao extractivismo mineiro. Poden atopar máis información no seguinte enderezo electrónico: https://www.saberes.eu/css/programas-gl/
Reciban un cordial saúdo.”
