Arquivos da etiqueta: Tahoces

A Xunta insinúa que unha das presas de residuos mineiros de San Finx era para moer millo

  • A Dirección Xeral de Minas pretendería así evitar que sexa a concesionaria mineira, do Grupo Sacyr, quen asuma a restauración da zona contaminada.
  • O informe emítese no momento en que están imputados varios funcionarios e autoridades por mentir sobre as presas de residuos mineiros.
  • A rotura da presa, a 5 km da ría de Noia, podería producir un importante impacto ambiental, segundo informou Augas de Galicia.

A rede ContraMINAcción considera “esperpéntico e demostrativo da corrupción rampante na Xunta” que nun xiro inesperado, que a Dirección Xeral de minas insinúe agora que unha das presas de residuos mineiros das minas de San Finx (en Lousame), a maior delas e que pecha un val fluvial cun dique de contención de lodos de 50 metros de cumprimento e 14 metros de altura, fose para mover un pequeño muíño negral no que moía millo a veciñanza.

Así o indica nun informe informe asinado pola enxeñeira técnica de minas Olga Barreira Sevillano, funcionaria do departamento que dirixe Ángel Bernardo Tahoces, que fora xa imputado precisamente por deixar estas presas mineiras fóra do proxecto de restauración que aprobou en 2009 sen trámite ambiental algún. Sen embargo, as presas figuran como instalacións de residuos mineiros tanto nos plans anuais de labores presentados pola mina ata o ano 2000 como no “Inventario de Balsas e Escombreiras da Comunidade Autónoma de Galicia”, encomendado pola Xunta en 1999 trás o desastre de Aznalcóllar.

O informe no que se vincula a presa maior de residuos e o pequeno muíño de millo foi encargado por “orde verbal” do Xefe Territorial da Consellería de Industria na Coruña, Isidoro Martínez Arca, co propósito de remitilo a Augas de Galicia, que xa determinara o ano pasado que se trataba de presas de residuos mineiros e pretendía obrigar á empresa ao seu desmantelamento e restauración da zona.

Segundo os colectivos integrantes de ContraMINAcción, trátase dunha tentativa desesperada de evitar tanto a responsabilidade da concesionaria mineira, unha filial de Valoriza Minería (Grupo Sacyr), como unha escapada cara adiante por parte dos propios funcionarios e autoridades agora imputados por mentir reiteradamente en documentos públicos relativos ás presas mineiras. Os colectivos indican que é sobradamente coñecido que o maior dos depósitos mineiros fora construído pola mina en 1939 e que protagonizou o chamado “Desastre de 1960” trás a rotura das súas comportas (como recolle o documental “San Finx 1960”).

Nun informe de 2017, Augas de Galicia afirmaba que no caso dunha eventual rotura desta presa de maiores dimensións “o arrastre dos materiais podería producir un importante impacto ambiental” mentres que nunha visita de inspección realizada en 2019 polo hidrólogo especialista en presas mineiras Steven H. Emerman concluiuse que a mesma presa presentaba signos evidentes de licuefacción interna o que levaría más cedo ou máis tarde á súa falla crítica, co impacto que iso causaría sobre a ría de Muros e Noia e o LIC Esteiro do Tambre.

ContraMINAcción reclama que se deixe traballar á xustiza e que se condene a tódalas persoas responsables

Onte a mediodía os medios de comunicación destacaban unha nova: o Director xeral de Minas deberá declarar como investigado por presunta prevaricación ambiental no contexto das investigacións da Fiscalía iniciadas en 2017 a raíz dunha denuncia presentada pola Asociación Ecoloxista Verdegaia e hoxe seguidas polo Xulgado Penal de Noia.


Contraminacción quere mostrar a súa preocupación pola divulgación da fase actual das pesquisas e demanda que Xulgado e Institucións adopten as medidas necesarias para que non se poña en perigo a investigación penal en curso relativa, entre outros aspectos, aos danos ambientais causados polas minas de San Fins. Uns danos que se levan producindo durante anos até o presente, tanto por acción como por omisión de persoas, en plural, con nomes e apelidos.

Bernardo Tahcoes (Praza Pública)

Bernardo Tahcoes (Praza Pública)

 

A publicación de filtracións só contribúe a que aumente aínda mais o risco de destrución de probas, antes de que se teñan adoptado medidas provisionais que o eviten eficazmente. Adicionalmente, aínda que como entidades ecoloxistas, podemos coincidir plenamente na necesidade de esixir responsabilidades políticas polas políticas de desfeita ambiental ao servizo do lobby mineiro, subsidiándoo e promovendo activamente a obstrución do dereito de acceso á información ambiental da cidadanía, advertimos do risco de frivolización política no momento presente que só favorece aos responsábeis penais dos delitos que se investigan. A petición de responsabilidades políticas é unha mensaxe reducionista, que transmite a idea de que anos de presunta impunidade se poderían explicar pola mera conduta dun político, sen participación dos funcionarios públicos nas respectivas áreas de actividade, omitíndose tamén ou quedando en segundo plano as primarias presuntas responsabilidades ambientais dos administradores das empresas mineiras.

 

A petición de responsabilidades políticas non exime das responsabilidades penais polas condutas desenvolvidas, poidan ou non ser mellor entendidas en casos particulares á luz dunha determinada acción de goberno. Contraminación esixe que, para que casos como o de San Fins non se repitan (un caso que por paradigmático, non é nin moito menos único), se condene a todas as persoas responsables dos presuntos delitos que se investigan.

 

Tentativa de lavado de cara do lobby mineiro galego

  • As mineiras buscan rodearse de altos cargos da Xunta, Deputación, Concello de Santiago, Ministerio de Transición Ecoolóxica, así como de SEO Bird Life a poucas semanas de que se inicie o maior concurso de dereitos mineiros da historia galega

  • Desde ContraMINAcción denuncian a presentación dunha imaxe irreal do sector, plagado de desastres ambientais e irresponsabilidade cómplice por parte das administracións

A realidade demostra que a meirande parte das canteiras de Galicia carecen de restauración algunha. Tal e como recolle o Catálogo dás Paisaxes de Galicia existen, a modo de exemplo, unhas 66 explotacións mineiras, canteiras e localizacións de extracción de áridos ou terra, e citan concretamente, «pola súa extensión e a calidade paisaxística dá contorna» as canteiras de O Courel e Casaio, así como as de Porriño e Salceda de Caselas, nas que a ausencia de restauración e o deterioro paisaxístico son lamentables.

Son o que se coñecen no catálogo como ámbitos de especial atención paisaxística, unha figura que identifica «zonas nas que se produciron alteracións ou impactos en relación á paisaxe, é dicir, nas que diversas actuacións xeraron transformacións que deterioraron ou carácter ou a calidade dá paisaxe» e que necesitan de «especiais medidas de intervención e protección».

Desde a mina de Serrabal de Vedra, explotada por Ramsa e vencellada a Ferroglobe e a Villar Mir, ata a canteira abandonada do Monte Neme, os desastres ambientais das minas de San Fins en Lousame ou de Touro, pasando pola lenta agonía das paisaxes afectadas polas louseiras; Galicia destaca en liñas xerais, pola ausencia de restauración das canteiras e a irresponsabilidade empresarial e política no tocante ao cumprimento da normativa en materia de restauración dos espazos degradados.

O certo é que as demandas de información e transparencia dirixidas á Consellería de Economía, Emprego e Industria son cada vez máis numerosas por parte da cidadanía, preocupada polos desleixos cometidos durante anos por este departamento da Xunta de Galicia, e que cristalizaron nunha política de restauración de espazos mineiros degradados inexistente ou inoperativa e ineficaz, á vista dos problemas ambientais e de saúde pública que se están a producir en espazos mineiros abandonados como os das antigas minas de Touro, Santa Comba, Lousame ou no Monte Neme, en Carballo. De feito, hai moitos espazos danados pola drenaxe áceda de mina que se convirte nun grave problema de saúde pública e ambiental, con incidencia noutros sectores económicos como a pesca, o marisqueo ou o sector gandeiro-agrícola.

O Director xeral de Enerxía e Minas da Xunta de Galicia, Ángel Bernardo Tahoces, actúa como Vicepresidente do Comité organizador do V Congreso Nacional de Áridos, que organiza a FdA e Arigal, e comparte organización con Julio César Valle Feijóo, asesor de Mineira de Corcoesto, Edgewater, e da FdA (Federación española de áridos), organizadora do Congreso. Valle Feijóo está vencellado aos “dólares en una maleta Samsonite” e as “supostas mordidas” de altos cargos da Xunta no caso do fallido proxecto mineiro de Corcoesto. Tamén foi asesor da Cámara oficial mineira de Galicia ao mesmo tempo que a súa empresa litixiaba coa Xunta no caso Corcoesto. No evento tamén participa a empresa Erimsa, que recentemente anunciou un ERE na empresa de extracción de Frades, co que supostamente chantaxeaba á Xunta para obter máis dereitos mineiros. Erimsa presume de Sala propia co seu nome dentro do Congreso, e incluso recibirá dous premios nas categorías de “boas prácticas medioambientais” e “seguridade e saúde”, que supostamente outorga un xurado independente; e todo iso, a pesar das denuncias da Plataforma veciñal de Mesía, que hai uns días facíase eco do moito dano medioambiental na zona de Mesía, como cambio de augas subterráneos, o famoso enterramento das vacas “locas” en canteiras escavadas a varios metros de fondura, entradas en fincas particulares sen permiso, enganos na preparación do terreo, non executar os plans de recuperación  medioambientais, deixar balsas abertas de varios millóns de litros de auga ao aire aberto, etc. Todo o contrario do que predican”.1

No Congreso tamén participa Votorantim Ciment, cuxa filial Cementos Cosmos que explota o xacemento do Iribio, en Triacastela mantén numerosas batallas xudiciais coa veciñanza; chegando incluso a demandar ao representante da Asociación cultural O Iribio.

Baixo o lema “Comprometidos coa sociedade”, esa sociedade á que lle acostuman deixar os espazos sen restaurar cando rematan as explotacións, como é o alarmante caso dos ríos vermellos de Touro, vítimas da drenaxe áceda de mina; o lobby rodéase do Presidente da Xunta, do presidente da Deputación da Coruña, do alcalde de Santiago, do Adif e incluso dunha organización ambiental Seo Bird Life, para facer un “lavado de cara” sen precedentes, dentro do sector en Galicia e amosar o apoio institucional ás desfeitas ambientais, que están a sementar por Galicia adiante as explotacións mineiras sen restaurar e a irresponsabilidade empresarial e política inherentes á falla de restauración dos espazos degradados.

1 http://mesiaunida.es/nota-de-prensa-resposta-a-chantaxe-de-erimsa/

 

Nota de prensa emitida pola Rede ContraMINAcción (Rede contra a Minería Contaminante en Galicia)

Touro e O Pino: mentiras, afinidade con multinacionais, contaminación e obstáculos á información

(Nota de prensa da PLATAFORMA VECIÑAL MINA TOURO O PINO NON.)

Os últimos datos ofrecidos pola Valedora do Pobo demostran a desidia e abandono da Xunta de Galicia respecto dos terreos da antiga explotación mineira de Touro e O Pino que só acode ao lugar ante as numerosas denuncias das veciñas e veciños. Tamén un reiterado afán de obstaculizar o acceso á información sobre o estado actual dos terreos e das medidas que se toman para que a mina abandonada no ano 1986 deixe de ser un grave foco de contaminación. Todo ocorre en pleno debate sobre a dubidosa viabilidade do proxecto presentado pola multinacional Atalaya Mining.


En decembro de 2017, o Director Xeral de Enerxía e Minas da Xunta de Galicia, Ángel Bernardo Tahoces, defendía en comisión parlamentaria que as augas subterráneas da zona mineira de Touro e O Pino non estaban contaminadas, e aseguraba que a reapertura da explotación estaría condicionada a que se cumpriran tódalas garantías medioambientais. O pasado venres, de novo en comisión do Parlamento de Galicia, insistía en que a Xunta compre coa legalidade e controla, con compromiso e responsabilidade, a administración do proxecto mineiro e a situación ambiental da mina de Touro e O Pino. Nada máis lonxe da realidade.
“As denuncias de asociacións e veciños remataron coa apertura de catro expedientes sancionadores”
No que vai de ano os únicos expedientes sancionadores abertos á concesionaria ou ás empresas sitas nos terreos da antiga mina dos que se ten coñecemento foron iniciados polas denuncias de particulares e de asociacións medioambientais. Toda a información que se coñece, fíxose pública grazas ao traballo da Valedora do Pobo, que tivo que insistir -en repetidas ocacións- para recibir a información solicitada.
Trátase do desbordamento da balsa de Bama, a aplicación de tecnosolos sen o preceptivo informe favorable previo por parte da xefatura territorial, o vertido non autorizado de augas residuais ao río Brandelos causado polas labores de sondaxes mineiras levadas a cabo en pistas públicas – para os que tampouco contaban coa licencia municipal- e o uso de solos reciclados para a actividade da planta de valorización de residuos sen previo informe favorable. Estes son só catro exemplos dos moitos expedientes disciplinarios que a Xunta tería que ter iniciado de oficio se, como di Tahoces, a administración controlara o lugar con “compromiso e responsabilidade”. Máis isto non ocorre. As veciñas e veciños de Touro e O Pino convertéronse dende 1986 – e máis especialmente dende o pasado mes de agosto – en axentes especiais de vixilancia na procura dun control que a Xunta de Galicia non realiza, tal e como constata o informe da Valedora do Pobo. Empresas operando fóra da legalidade. Contaminación chegando aos regatos e ríos. Dende 1986. E non é un lema, é a realidade que sofren Touro e O Pino dende que a anterior propietaria abandonara os terreos ante a baixada do prezo do cobre.
Segundo información facilitada por Milagros Otero Parga, no tocante á balsa de Bama infórmase de que “non existe ningunha sinalización da balsa mineira, nin da súa existencia, nin da súa profundidade, composición ou risco, nin medidas de seguridade que impida acceso a ela” e que “a súa única xustificación – a da empresa propietaria dos terreos- era que se trataba do sistema máis económico, non o máis eficaz nin eficiente”.
Augas de Galicia constata a existencia dun vertido “constante e continuo”
A información que recibe a Valedora do Pobo de Augas de Galicia indica que “dos resultados obtidos nestas determinacións destacan os valores de condutividade na balsa e no efluente desta, que resultan dúas ordes de magnitude superiores ao resto de puntos, e o valor de pH no efluente da balsa (4.8)”. Remárcase ademais que, sorprendentemente, tres días despois de instar a Explotaciones Gallegas a solucionar o problema da balsa, esta “segue a presentar vertido por rebouse cara o río Brandelos”. A situación volve a manterse un mes máis tarde, cando os técnicos da gardería fluvial adscrita á Demarcación Galicia Centro de Augas de Galicia constatan a existencia dun vertido “constante e continuo de augas residuais misturadas con augas pluviais”. Augas de Galicia procedeu á incoación en data 08/03/2018 dun expediente sancionador que se atopa en fase de instrución.
Por outra banda, as analíticas que Augas de Galicia aportaba recentemente á Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galicia (ADEGA) confirmaron a contaminación en tódolos ríos da contorna da mina de Touro nos últimos dez anos por metais pesados e alta acidez, polo que se fai patente que as actividades levadas a cabo nos terreos da mina non estaban nin están sendo axeitadamente inspeccionadas. E ao contrario do que sostén o Director Xeral de Enerxía e Minas e tal e como demostran os resultados ofrecidos pola entidade, os niveis de PH non son normais desde 2013.
Medio Rural: incompatibilidade co aproveitamento gandeiro e mesmo forestal Sanidade: risco grave para o medio ambiente e a saúde pública
Medio Ambiente: proxecto pouco definido, desorganizado e con numerosas incongruencias Augas de Galicia: medidas insuficientes e inaxeitadas para garantir a calidade das augas IGME: incertidumes sobre a viabilidade económica do proxecto
Cómpre engadir que o contido dos informes sectoriais emitidos polos técnicos da Xunta xa coñecidos, deixa constancia dos numerosos aspectos negativos e deficiencias que presenta o proxecto de Cobre San Rafael.
Segundo os técnicos da Xunta de Galicia, as explotacións gandeiras “poden ver afectados tanto o subministro como a calidade da auga da que se abastecen ao producirse a destrución dos acuíferos e a contaminación química derivada da disolución química e arrastre dos diferentes compostos químicos na auga de chuvia”; “as explosións e voaduras poden repercutir no benestar animal”; “pode ocasionar unha intoxicación por cobre na gandaría”; respecto ás voaduras “non se fai unha avaliación detallada sobre o seu impacto na poboación”; “non se fai unha avaliación dos posibles materiais radioactivos naturais que se poden atopar asociados ao cobre na explotación (uranio, torio e radio e produtos da súa desintegración, como o radon)”.
O informe de Medio Ambiente, dos máis contundentes, fala tamén de “inconcrecións“, “incongruencias”, e de “cuestións non tratadas que precisan dunha argumentación con base científico- técnica sólida e contrastada” respecto da impermeabilización dos residuos perigosos. Son os datos que utiliza a Plataforma Veciñal Mina Touro – O Pino NON para opoñerse ao proxecto, pese as acusacións, precisamente e paradóxicamente, de Cobre San Rafael de facelo con “argumentos sen base técnica”.
Estes informes únense a dous sobradamente coñecidos, os presentados pola Federación Ecoloxista Galega e a Sociedade Galega de Historia Natural, ambos demoledores. A SGHN xa advertíu no seu día de que “no caso de fallar ditos diques enormes, que rodearían por dous dos tres lados á aldea de Arinteiro, a menos de 250 m de distancia das casas, o estudo recoñece que terían consecuencias moi altas en canto a perda de vidas humanas, danos ao medio ambiente e perdas económicas, e iso sen ter avaliados os seus efectos sobre a ZEC Sistema fluvial Ulla-Deza, as especies ameazadas (nomeadamente Margaritifera margaritifera, o mexillón de río, e Galemys pyrenaicus, a toupa de río), a riqueza pesqueira e marisqueira da ría de Arousa e o Humidal Ramsar Complexo intemareal Umia-Grove-Carreirón”, entre outras moitas críticas.
A Fraternidade Internacional do Camiño de Santiago é a última en unirse á loita avalada xa por case douscentos colectivos, asociación, institucións e plataformas
A Fraternidade Internacional do Camiño de Santiago (FICS), logo de asesorarse con diversos especialistas, ven de mostrar unha fonda preocupación polo proxecto da mina de Touro pola súa proximidade ó Camiño, advertindo que en pleno Ano Europeo do Patrimonio Cultural e en vésperas do Ano Santo 2021 resulta alarmante a probable e directa afección do Camiño Francés, Itinerario Cultural Europeo e Patrimonio Mundial. Hai que recordar que o movemento que se opón ao proxecto conta co apoio de trinta concellos (de diferentes e variadas cores políticas), sindicatos e de sectores produtivos tan relevantes como o do mar – coa ría máis produtiva de Galicia en perigo -, o do agro e o do turismo.
#10XMinaNON foi unha mobilización histórica
Co coñecemento de todos estes datos, que responden unicamente a datos e informacións coñecidas do proxecto e non a ideoloxías como se pretende vender dende certos sectores, e tendo en conta a magnitude da manifestación que o pasado domingo percorreu as rúas compostelás, na que ducias de miles de galegas e galegos mostraron o seu rotundo rexeitamento á minaría destrutiva e contaminante, resulta inconcibible e inadmisible que a estas alturas o Director Xeral de Minas, a viceportavoz do Grupo Popular Paula Prado, ou o mesmo presidente da Xunta de Galicia, Alberto Núñez Feijoo, continúen apelando á “legalidade” ou á “minería sostible” e ao seu compromiso e responsabilidade. Tal e como demostran estes feitos, as empresas que operan nos terreos da mina de Touro e O Pino fano fóra da legalidade, fano sen ningún tipo de control, vixilancia ou seguimento da administración. Fano, en definitiva, porque poden e lles resulta máis rentable. Fano porque non lles importa as consecuencias mediombientais que os seus actos teñan no futuro. Fano, concluíndo, coa colaboración dunha administración que fai moito que abandonou aos veciños e veciñas de Touro e O Pino, da conca do Ulla e da Ría de Arousa.
Pola omisión do seu deber á fronte da Dirección Xeral de Enerxía e Minas, non actuando fronte ás múltiples ilegalidades que se levan cometendo nos terreos da mina nos últimos anos, máxime cando é de sobra coñecido que Atalaya Mining acumula denuncias por parte da Fiscalía de Medio Ambiente de Andalucía e que os seus accionistas son responsables dalgunhas das catástrofes medioambientais de tódolos tempos; e pola constante obstaculización por parte do seu departamento no acceso á información do expediente da mina de Touro; se Ángel Bernardo Tahoces quere actuar con “compromiso e responsabilidade”, o que debería é dimitir.